Het Tomato Brown Rugose Fruit Virus (ToBRFV)

Het Tomato Brown Rugose Fruit Virus (ToBRFV) is een opkomend en snel verspreidend plantenvirus en heeft een grote impact op de wereldwijde productie en distributie van tomaten.

ToBRFV in vatbare tomatenrassen

De symptomen van ToBRFV kunnen lijken op die van andere Tobamovirussen en van PepMV. De symptomen van ToBRFV kunnen variëren van mild tot ernstig en hangen af van het tijdstip van besmetting, de milieuomstandigheden en de gevoeligheid van het ras.

Vruchten
De kleur van de vruchten wordt aangetast. ToBRFV veroorzaakt een bleke kleur, groene strepen of gele vlekken op de vruchten die zich kunnen ontwikkelen tot bruine laesies en necrose. Vruchten worden ruw en blijven onrijp. Er worden minder vruchten geproduceerd. Vruchtmisvorming kan optreden in zowel een vroeg als laat stadium.

Kelk
Symptomen zijn een duidelijke verkleuring (bruin worden) van de nerven van de kelk in een vroeg stadium, of uitdroging en bruin worden van het uiteinde van de kelkpunten.

Bladeren
Bladeren van geïnfecteerde tomatenplanten kunnen vergeling van de nerven, mozaïekpatronen en andere op het Tobamovirus lijkende symptomen vertonen, met af en toe bladversmallingen en knobbels.

Oorsprong en verspreiding

ToBRFV werd in 2014 voor het eerst gemeld in Jordanië en Israël. Sindsdien is het virus gedetecteerd in de VS, Mexico, China en verschillende landen in Europa en het Midden-Oosten. Sinds 1 november 2019 heeft ToBRFV de quarantainestatus (Q-status) binnen de EU.Kijk voor updates over actuele uitbraken op: https://gd.eppo.int/taxon/TOBRFV/reporting. 

Kenmerken

ToBRFV behoort tot de groep van de Tobamovirussen en is nauw verwant met het tabaksmozaïekvirus (TMV) en het tomatenmozaïekvirus (ToMV). Zijn voornaamste gastheren zijn tomaten en paprika's. ToBRFV is in staat de resistenties van Tobamo in tomaat (Tm2², Tm1) te overwinnen. Dit betekent dat alle tomatenrassen die vóór 2022 zijn uitgebracht, vatbaar zijn.

Overdracht

ToBRFV wordt mechanisch overgedragen. Dit betekent dat elk contact met het virus de ziekte kan verspreiden. Handelingen zoals verplanten, snoeien, binden, telen, spuiten en oogsten zijn manieren om het virus over te dragen. Ook materialen zoals kleding, schoenen, apparatuur en gereedschap kunnen het virus dragen en verspreiden. Daarnaast kan de overdracht plaatsvinden via insecten, zoals hommels. Net als andere Tobamovirussen is ToBRFV zeer stabiel en zeer besmettelijk. Het kan lange tijd overleven in water, op oppervlakken en in afwezigheid van plantaardig materiaal zonder zijn virulentie te verliezen.

Minimalisering van het risico op verspreiding

Overschakelen op tomatenrassen met een hoge resistentie (HR) is de beste manier om de gevolgen van een besmetting met ToBRFV te voorkomen. Resistente tomatenrassen bieden extra bescherming, maar het blijft belangrijk om het risico van besmetting tot een minimum te beperken. Daarom blijft het belangrijk om in het geval van Rugose Defense rassen strikte hygiënemaatregelen na te leven. Zo kunnen mensen die zich tussen de locaties begeven allerlei virussen verspreiden. Vermijd onnodige bezoeken aan de gewassen en zorg ervoor dat de planten niet worden aangeraakt tenzij dat absoluut noodzakelijk is. Ook het delen van apparatuur en materialen (zoals herbruikbare plastic fruitkratten) tussen installaties kan het virus verspreiden.

Schone zaden

Gebruik alleen tomatenzaad van betrouwbare bronnen die getest zijn op ToBRFV:

• Rijk Zwaan hanteert altijd hoge hygiënenormen in al haar vestigingen om de uitbraak van ziekten te voorkomen.
• Representatieve monsters van alle partijen tomaten- en paprikazaad van Rijk Zwaan worden getest op ToBRFV door Naktuinbouw geaccrediteerde laboratoriumtesten. Dit geldt ook voor alle proefzaden. Zaden worden alleen geleverd als de afwezigheid van ToBRFV is bevestigd.