15 sep 2020
“Met onderzoek naar plantgezondheid een bijdrage leveren aan de wereldvoedselvoorziening”
De Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties ‘FAO’ heeft 2020 uitgeroepen tot ‘International Year of Plant Health’ om extra stil te staan bij de rol van planten in de wereldwijde voedselvoorziening, het milieu en de economie. Joke Klap vertelt hoe Rijk Zwaan een bijdrage levert aan plantgezondheid door het ontwikkelen van resistente groenterassen.
Weerbaarheid
“Plantgezondheid betekent voor mij ‘weerbare en robuuste’ planten die bestand zijn tegen stressfactoren in de omgeving waarin ze groeien. Denk aan droogte, verzilting van de bodem of hoge temperaturen, ook wel de abiotische stressfactoren. Maar ook de biotische stressfactoren als virussen, schimmels, bacteriën, nematoden en insecten die ziekten en plagen veroorzaken’, vertelt Joke. Ze is teamleider van de afdeling Fytopathologie bij Rijk Zwaan en haar werk is gericht op de ontwikkeling van weerbare en robuuste groenterassen.
Voedselverliezen
“In ontwikkelingslanden zijn plantenziekten en –plagen voor een groot deel de veroorzaker van voedselverliezen. Hele oogsten kunnen mislukken en zonder oogst is er honger. Planten die weerbaar en resistent zijn tegen plantenziektes zijn daarom heel belangrijk.”
Rijk Zwaan heeft in Nederland, Spanje en Frankrijk een afdeling fytopathologie waar de ziekteresistentie van groenterassen getoetst wordt in speciaal daarvoor ingerichte testfaciliteiten. In Turkije, Australië en India worden ziekteresistentietoetsen uitgevoerd onder lokale omstandigheden. Dit heeft een reden: “Tussen landen en klimaatzones zijn er verschillen tussen ziektedruk, klimatologische omstandigheden, bodemkwaliteit en andere omgevingsfactoren die van invloed zijn op de weerbaarheid van de plant.”
Zoektocht
Wat maakt een plant bestand tegen een ziekteverwekker? "Dat is de vraag waar wij met fytopathologie en veredeling mee bezig zijn. Vaak kijken we dan naar de genetische eigenschappen van planten die in bepaalde gebieden goed overleven; is het bijvoorbeeld één gen of zijn het verschillende gebieden in het genoom die de plant weerbaar maken. Veredeling gaat zo gericht mogelijk de resistentie inkruisen. Bij fytopathologie laten wij vervolgens op al die planten de ziekteverwekker los. Bij de planten die dan niet ziek worden lijkt de resistentie te zijn ingekruist. De sterkste resistentie is meestal de multigene resistentie. Deze is wel het moeilijkst te vinden en in te kruisen.”
Weerbare rassen harder nodig
“Door de klimaatverandering, extremere weersomstandigheden en de toename in internationale bewegingen, waardoor ziekteverwekkers zich sneller verspreiden, neemt de vraag naar weerbare rassen toe. Ook is er al jarenlang een tendens om minder gewasbeschermingsmiddelen te gebruiken. Resistenties tegen plantenziektes zijn wereldwijd hard nodig”, vertelt Joke. Denk bijvoorbeeld aan Fusarium-resistente komkommers. “En je ras kan nog zo mooi zijn, maar zonder de juiste resistenties tegen valse meeldauw wilt een teler onze sla en/of spinazie rassen niet hebben.”
Naast resistentieveredeling ontwikkelt Rijk Zwaan ook rassen waarop natuurlijke bestrijders zoals insecten beter hun werk kunnen doen . Een recent voorbeeld is de ‘haarloze’ aubergine; CleanLeaf®. Dit ras heeft zeer weinig trichomen (haren) op het blad, waardoor het blad minder aantrekkelijk is voor witte vlieg en trips. Door de lage ziektedruk is bestrijding door het inzetten van predatoren zoals roofmijten bovendien nog effectiever en hoeft er minder gewasbeschermingsmiddel gebruikt te worden.
Onderzoek naar ons voedsel
“Planten staan aan de basis van ons voedsel. Daarom ben ik blij dat de FAO plantgezondheid hoog op de agenda heeft staan. Het is belangrijk dat we voldoende onderzoek blijven doen om zo weerbare en robuuste groenterassen te kunnen blijven ontwikkelen.”
Joke werkt aan de ontwikkeling van weerbare en robuuste groenterassen. Zo draagt zij haar steentje bij aan plantgezondheid en de productie van ons voedsel. Sharing a Healthy Future
Lees meer verhalen op: www.rijkzwaan.com/csr